Blog

Lokale thema’s herbergen vaak verborgen termen die het regionieuws dat voorbijkomt lading geven. Een soort omgekeerde vergeten groenten: woorden die speciaal voor het nieuws zijn verzonnen. Hieronder de vijf mooiste lokale nieuwe nieuwswoorden uit de regio Kennemerland van de laatste vier jaar:

• Terroruil/Terror oehoe

In Purmerend vloog er tussen maart 2014 en maart 2015 een oehoe los in een parkje. In een jaar tijd maakte hij vijftig geweldslachtoffers door ze aan te vallen met zijn klauwen. Al snel kreeg de oehoe zijn bijnaam: de terroruil. De beschermde diersoort werd uiteindelijk nadat alle vergunningen binnen waren door een valkenier gevangen. Het einde van de gloriedagen van deze gevleugelde oehoeligan.

• Internetfietsen

​Vergeet surfen op het web. In de zomer van 2017 was er een andere online rage. Internetfietsen. Dat is niet op je hometrainer met een VR-bril het web op. Helaas is het minder spannend. In Beverwijk en Castricum stonden fietsenmakers als collectief op om zich in te zetten tegen internetfietsen. Ze bedoelen hiermee goedkope fietsen die voor een spotprijs op internet gekocht worden zonder bijbehorende service. De kersverse bezitters willen vervolgens voor weinig dat de fietsenmakers hun fiets repareren of in elkaar zetten. Daar zijn deze offline fietsenwinkeliers niet van gediend. Een peperdure wielrenfiets van een A-merk die je op het internet bestelt, laten maken? Bike het maar even.

• Wildjassen

In het op papier vredige kustdorpje Castricum zijn de mensen over het algemeen behoorlijk fatsoenlijk. Het uitgaanspubliek wil er alleen nog weleens tot overlast zorgen. Tot zoveel overlast dat er inmiddels sinds kort een fietsportier is. (Niet te verwarren met een fietskoerier.) Maar naast baldadig zijn de uitgaansjongeren ook nog eens gierig. Om geen garderobegeld te hoeven in de kroeg, gooien veel feestgangers hun jas in de tuinen van buurtbewoners. Met als gevolg dat veel aangeschoten tieners ’s nachts in andermans tuinen naar hun jas struinen. De gemeente wilt dit fenomeen een halt toe roepen en spreekt hierbij van Wildjassen.

• Eftelingpolitie

Begin 2018 is de maat vol in Beverwijk. De nieuwe burgemeester wil dat de orde terugkeert in het centrumgebied.

• Rennende rukker

Misschien wel de bekendste in de lijst. In de zomer van 2015 werd IJmuiden geteisterd door een Poolse zedendelinquent. Hij begluurde vrouwen in het openbaar en sloeg daarbij de hand aan zichzelf. Als hij betrapt werd, sprintte hij weg. Uiteindelijk rende hij tegen de lamp toen een zeventienjarig slachtoffer hem op een later moment herkende. Ze hield de belager aan en hij hield er een blauw oog aan over. Hij mocht zich vervolgens in het begin van 2018 in de rechtbank melden en zij ging op voor de verkiezing van IJmonder van het jaar dankzij haar heldendaad.

Zelf een eigen nieuwswoord in de media pluggen? Wij schrijven met alle liefde een scherpe actuele column voor je.

Want zonder er waarschijnlijk bij stil te staan, word je dagelijks geconfronteerd bij deze creatieve vorm van woordkunst. Want wat dacht je van onderstaande voorbeelden van geslaagde Poetry Marketing:

• ASR Verzekeringen heeft meerdere commercials waarin rapper Sticks (bekend van de hiphopformatie Opgezwolle) voordraagt over zijn visie op verzekeringen. Rap, hiphop, spoken word, poëzie? De gesproken boodschap wordt in ieder geval op creatieve wijze gebracht.
• De Ruijter brengt met een vrolijk rijmpje een ode aan hagelslag in deze reclamevideo. Ongetwijfeld het eerste gedicht dat gewijd is aan strooibeleg.
• Menzis pleit met mooie woorden voor het liefhebben van elkaar in een serie video’s waarbij steeds een ander thema in dichtvorm voorbij komt .
• Mijn lievelingsvoorbeeld komt toch van De Telegraaf. Eenvoudig, subtiel en treffend.

Leuk, al die gedichten in reclameboodschappen, maar als je ze zo allemaal onder elkaar ziet staan, kun je je afvragen of er niet genoeg poëtische reclames zijn. Gelukkig is Poetry Marketing niet voor één gat te vangen. Presenteren op bedrijfscongressen in dichtvorm, een spreekwoordelijke paal voor een groot bouwbedrijf slaan met een maatgericht gedicht en sneldichten als intermezzo bij een corporate lezing? Of een uniek gedicht over je bedrijf voor in de lobby, directiekamer of voor bij een afscheid van een collega? Als voormalig stadsdichter van Velsen (2008 – 2010), van Beverwijk (2017) en als huisdichter van verschillende bekende bedrijven draai ik mijn pen er niet voor om. Banken, woningbedrijven, diverse gemeentes en de Zweedse ambassade in Nederland maakten al gebruik van mijn poëtische diensten die ik sinds kort via Mediatic aanbied. Zo schreef ik laatst voor Biblioplaza – de open dag van Bibliotheek IJmond Noord – onderstaand gedicht dat sinds kort op het jaarverslag van deze organisatie prijkt.

Bieb, bieb Hoera; feest tijdens Biblioplaza!

De bibliotheek staat te boek
als de plek die je verkent
als je stevig op zoek bent
naar ware woorden, een glimlach,
naar kennis of een leuke middag.

Als de plek waar je soms
misschien alleen naar toe beent
als je verhalen hebt geleend.
Maar Bibliotheek IJmond Noord
is meer dan een verzamelplaats
van het geschreven of gedrukte woord:
Biblioplaza laat je verbazen over
wat er nog meer bij de bieb hoort.
Zo komen anderstaligen en mensen
die hulp nodig hebben met Nederlands
allemaal gezamenlijk thuis in het Taalhuis
om elkaar te leren kennen
en aan de taal te wennen.
Tijdens open podia verwelkomen
bijzondere buurtbewoners je in hun bovenkamer
en in de Makerspace maken jonge uitvinders
de technische creaties van hun dromen
bewapend met techniek, fantasie en hamer.

Ontrafel de betoverende taferelen
die senioren over vroeger met elkaar
delen aan de lonkende leestafel
terwijl de regionale bibliotheken
de koppen bij elkaar steken
om een mooie brede boekenverzameling
aan te bieden op basis van hechte samenwerking.
Bibliotheek IJmond Noord laat zich lezen
als een novelle, roman, encyclopedie,
als bladmuziekrepertoire of eigenlijk als goede poëzie
want de bieb brengt iedereen vooral dichter bij elkaar.

Joris Brussel

Om deze blog maar direct in het juist perspectief te plaatsen: termen als “in je kracht staan” zíjn om jeuk van te krijgen. Professionele schrijvers, zeker in de b2b, zie ik dit soort clichématige teksten amper tot helemaal niet gebruiken. Eigenlijk nooit, maar ik ben dan ook niet in staat om álle content die op het web wordt geslingerd of in de bladen wordt gedrukt te lezen; vandaar de slag om de arm.

En wanneer ik over en voor mezelf spreek, heb ik mijn schrijfstijl altijd als nuchter beschouwd. Geen poespas, geen tierelantijntjes, maar rechttoe rechtaan. Maar zelfs ik voel me op een bepaalde manier wel aangesproken door wat Japke-d. allemaal opschrijft. Ook ik gebruik termen waar een al dan niet veel betere variant van bestaat, in haar ogen dan. Neem de term ‘content creëren’. In de letterlijke Nederlands vertaling noemen we dat natuurlijk ‘inhoud creëren’, maar wanneer we dát gaan zeggen, kunnen we bij Mediatic ook augurken gaan inpotten of heet water door gemalen koffiebonen in een beker laten lopen. Het alternatief spreekt niet tot de verbeelding, dekt in mijn ogen de lading niet.

Zeker binnen de financiële wereld wordt er regelmatig met Engelstalige termen gesmeten die Japke-d. met alle liefde en plezier de ezelsoren opzet en naar het strafhoekje verwijst. Tegenwoordig heb je het over agile werken. Verzekeraars en banken brengen teams bij elkaar die flexibel zijn, die kunnen meebewegen met de uitkomsten, die daarom in de aanwezige expertise binnen hun groep divers zijn. In een tekst schrijven dat “teams agile werken om vraagstukken op te lossen” klinkt in ieder geval wat vanzelfsprekender binnen de financiële branche dan “teams die flexibel en meebewegend werken met experts uit verschillende disciplines om vraagstukken op te lossen.” Om over het leescomfort nog maar te zwijgen.

Toon, timbre, terminologie
Content is, alles bij elkaar, dus veel meer dan een tekst uit je toetsenbord trekken. Tekstschrijven (copywriting, red.) gaat, naast grammatica en spelling over toon, timbre en terminologie die binnen de branche aan- en voor zichzelf spreken. Dan wordt er weleens gesproken met termen waar Nederlandse taalpuristen van gruwelen. Maar, moeten we ‘puur’ blijven, met onleesbare en niet-aansprekende teksten tot gevolg? Of kiezen we ervoor de sector, al dan niet grensoverschrijdend, te volgen qua terminologie en het leesconform te prevaleren boven de angst voor een sneer van een Neerlandicus?

Het lezen van de columns van Japke-d. Bouma, gecombineerd met het werk dat ik als copywriter inmiddels enige tijd voor Mediatic uitvoer, heeft mij duidelijk gemaakt dat het schrijven van aansprekende én doeltreffende teksten (of het nu whitepapers, webteksten, SEO, persberichten of artikelen betreft) niet alleen een kwestie is van het Groene en Witte Boekje naast elkaar leggen, maar dat er veel meer bij komt kijken.

Kennis opzuigen (Wat houdt de Algemene Verordening Gegevensbescherming in?), deze informatie verwerken in begrijpelijke copy (in de vorm die er het beste bij past) en daar de passende terminologie in verwerken (of een team nu wel of niet lean of agile werkt); dáár draait het om.

Ongeacht wat een Japke-d. daar nu eigenlijk van vindt.

In La Paz – de op een na grootste stad van Bolivia – bieden honderden verschillende touroperators precies dezelfde excursie aan: een driedaagse jeeptour door de zoutvlaktes, woestijnen en hoogvlaktes van Bolivia. Hoe zorg je er dan voor dat die duizenden toeristen jouw excursie kopen? Over het algemeen zijn de shops, flyers en verkopers van de touroperators allemaal hetzelfde: blije – maar ook verouderde – foto’s, teksten als ‘most exciting excursion of South-America’ en verkopers die op zeer monotone toon vertellen hoe het programma er uitziet. Sommige verkopers vonden dat zelfs te veel moeite, die gaven je alleen de flyer met de wervende tekst: ‘You can read it here.’

Maar touroperator Kanoo sloeg alles met de volgende flyer. Het is één grote disclaimer voor de excursie: verwacht er niet te veel van; het eten is misschien minder goed dan je gewend bent; het kan ’s nachts zeer koud zijn; de guide is misschien niet zo enthousiast als jij bent en hopelijk houd je van pizza’s, want in Uyuni - het stadje waar je overnacht voor de tour - zijn alleen maar pizzeria’s...

 Maar waarom is Kanoo zo eerlijk over zijn excursie? Omdat ze simpelweg om ethische redenen eerlijk willen zijn en de excursie niet willen verkopen als een luxe jeeptour op de mooiste plek ter wereld waar je de beste drie dagen van je leven gaat beleven? Nee, ze leggen zelfs eerlijk uit waarom ze zo eerlijk zijn: volgens Kanoo zul je met de juiste verwachtingen ‘more happy’ zijn en ‘less frustrated’ en krijgt Kanoo ‘less complaints’.

Verwende Amerikanen hebben natuurlijk massaal geklaagd over het eten, de basic accommodaties, stille guides en het weinig gevarieerde restaurantaanbod in Uyuni. En het helpt; door de over-eerlijke communicatie van Kanoo over de excursie waren mijn verwachtingen nogal laag. Alle boodschappen die ik met mijn vriendin had gedaan waren over – want het eten was heerlijk – en we hadden de beste drie dagen van onze reis. De communicatiespecialisten van Kanoo hebben contentmarketing misschien juist wel heel goed begrepen.

Geen dt-fouten

HBO-studenten maken gemiddeld 81 fouten per volgeschreven A4, wo-studenten de helft. Dat zijn schokkende resultaten, maar helaas voor ons als contentmarketingbureau zeer herkenbaar. Iedere keer als wij een vacature hebben uitstaan, is het aantal foutloze brieven dat we ontvangen op twee vingers te tellen. Dit terwijl deze mensen solliciteren op een functie waarbij een groot deel van hun werkzaamheden bestaat uit het schrijven van teksten. Als ‘een foutloze brief schrijven’ een criterium was om iemand uit te nodigen voor een sollicitatiegesprek, zouden we weinig kandidaten overhouden. We nodigen dus noodgedwongen regelmatig mensen uit die een brief met fouten hebben geschreven. Als we op dat gesprek de sollicitant met de fouten confronteren, weet hij of zij vaak niet eens waarom iets fout is. Dan heb ik het natuurlijk niet over dt-fouten, maar over fouten als samenstellingen niet aan elkaar schrijven (‘communicatie adviseur’, in plaats van ‘communicatieadviseur’), of de brief openen met ‘bij deze’, in plaats van het correcte ‘bij dezen’. Vaker komen we rare zinsconstructies tegen, zoals: “Mijn schrijfstijl is kort en zakelijk, maar ik kan als de doelstelling daar naar vraagt overschakelen op een meer verhalende stijl.”

Wat is het probleem?

Van Eerden en Van Es constateren in hun promotieonderzoek dat 60 procent van het aantal fouten wordt gevormd door verkeerde woordkeus, onjuiste interpunctie en rare zinsconstructies. Slechts 2 procent van de gemaakte vergissingen betrof een dt-fout. Kortom, de meeste fouten die worden gemaakt, zorgen ervoor dat de tekst minder leesbaar wordt. Juist daar gaat het om in ons vak. Wij zijn specialisten in het maken van content: video en tekst. Dat betekent dat we voor onze klanten goede, foutloze teksten moeten schrijven. Om dat te kunnen doen, moet je in ieder geval weten wat de regels van de taal zijn. Niet alleen de spellingsregels, maar ook de grammaticaregels en regels voor het schrijven van een goede tekst. Juist die basis missen veel tekstschrijvers, pr-adviseurs en contentmarketeers. Een trieste constatering. Gelukkig is schrijven iets wat je kunt leren. Boeken die je daarbij kunnen helpen:

Formuleren van Cees Braas en Annemieke de Schepper
Basisboek Taal Mariëlle Bovenhoff en Willem Zeijl

De verkiezing is perfect getimed. In een tijd waarin iedereen zich ongans eet aan kerstkransen, appelflappen en kalkoen, is wel behoefte aan wat afslanking op een ander gebied. Maar wat zijn dan die overtollige Nederlandse woorden? Het blijken vooral anglicismen te zijn waar we graag vanaf willen. Met stip op één staat het woord ‘kids’. Maar ook jongere woorden als 'yolo' en 'swag' zijn we liever kwijt dan rijk. Opvallend is dat het woord 'selfie', onlangs toegevoegd aan het Nederlandse woordenboek, volgens de deelnemers van de verkiezing weer uit de Nederlandse taal mag vertrekken.  

Een ander woord waar we niet van gecharmeerd blijken te zijn, is 'participatiesamenleving'. Ook wordt ‘absoluut’ zeggen waar je ‘ja’ bedoeld irritant gevonden, net als ‘papadag’. Want papa, ben je dat niet elke dag? ‘Weg met het woord’ is dus een welkome afslanking van onze taal. Mocht je zelf wat kilootjes kwijt willen om tóch nog een beetje leuk op je selfie te staan, pleiten wij voor afvallen in plaats van ‘sonjabakkeren’. Of neem gewoon nog een hapje oliebol. Yolo.